معرفی کتاب جدید
سلوک با کتاب
یادداشت‌برداری
جلد اول: ادبیات ــ ۱
گردآوری و تدوین: سعید عبداللهی
انتشار: مرداد ۱۴۰۳
دریافت پی. دی. اف کتاب:
https://shorturl.at/JSkYu
مقدمه
کتابی را که می‌خوانید و صفحه‌ی آخر آن را می‌بندید، سرنوشت آن کتاب و حرف‌هایی که به شما گفت و ارتباط آن با شما چه می‌شوند؟
این پرسش حدود بیست سال پیش حین مطالعه‌ی کتابی که با مداد مشغول خط کشیدن در حاشیه‌‌ی برخی صفحاتش بودم، سراغم آمد. همان موقع‌ها لیستی از کتاب‌هایی را که خوانده بودم، تهیه و تکمیل می‌کردم. عناوین صدها کتاب زیر هم نوشته می‌شدند و من به‌ندرت تصویری روشن از محتوای بسیاری از آن‌ها در حافظه‌ام داشتم. این لحظه‌ی حسرت و شرم با انتقاد به خود، موجب انگیزه‌یی در من شد که دیگر کتابی را بدون تعیین تکلیف پیام اصلی و محتوای راهنمون آن، نبندم.
یادداشت‌برداری یا نشانه‌گذار‌یِ محتوای کتاب‌ها برای تضمین تداوم حرف و پیام آن‌ها در طول زمان، روش جاریِ مطالعه شد. یک‌بار نشانه‌گذاری، یک‌بار یادداشت‌برداری و یک‌بار ویرایش کافی بود تا بند‌بند یادداشتها به‌هم حلقه و زنجیر شوند و وجودی تاریخی و همیشه حاضر بیابند. این‌طوری می‌توان همواره در طول زمان، تصویری از حرف‌ها و محتوای اصلیِ هر کتاب را تداعی نمود و سرِ وقت و هنگام ضرورت، سراغ گنجه و گنجینه‌ی یادداشتها رفت.
یادداشت‌برداری‌ها عمارت‌هایی از تجربه‌ها و اندیشه‌های گوناگون و متفاوت و گاه مکمل هم را به‌موازات هم در کاشانه‌ی حافظه‌مان بالا می‌برند و در بزنگاه‌های نیاز، چون پرتوی روشنگر، نشانیِ دقیق می‌دهند.
یادداشت‌برداری‌ها قدرشناسیِ نقد و حاضر و دم دست از فرهنگ‌سازان دنیای ما هستند؛ همان‌ها که ارزش‌های انسان‌ساز و فرهنگ‌پرور را با واژه‌ها و عبارت‌ها در ذهن و ضمیر ما جهان ما ترویج می‌کنند؛ جهانی که مدام نیاز به تغییر و بهتر شدن دارد.
یادداشت‌های من از کتاب‌ها تلاش برای نگهداری و تداوم حرف و پیام اصلیِ آن‌ها است. تلاش کردم خلاصه و جوهر هر کتاب سرجمع شود. این‌ها چراغ راهنمای مطالعه‌ام هستند.
حرف و پیام اصلی هر کتاب چیست و چگونه تشخیص دهیم؟ همان‌طور که در یک عبارت، چندین واژه هست، ولی معمولاً یک یا دو واژه نقش اصلیِ معنای آن عبارت را ایفا می‌کنند. بقیه‌ی واژه‌ها نقش رساندن معنای همان یک یا دو واژه را دارند. در یک کتاب هم فقط عبارت‌ها یا پاراگراف‌هایی جوهر و حرف و پیام اصلی کتاب را متجلی می‌کنند. بقیه‌ی عبارت‌ها، کمک‌رسانان فهم جمله‌های حاوی جوهر و حرف و پیام هستند. فکر راهنمای من در یادداشت‌برداری‌ها همین نکته و تشخیص آن‌ها بوده است.
لابه‌لای یادداشتها، گاه‌گاهی جمله‌های قصار روشنگر یا عبارت‌ها و واژه‌های چشم‌گیر و استعاره‌گون هم توجهم را جلب کرده‌اند.
اما ویرایش و رسم‌الخط یادداشتها؛ تلاش کردم ویراستاری و رسم‌الخط هر کتاب را به‌طور مستقل رعایت کنم، مگر مواردی که از اساس اشتباه بوده یا مربوط به دهه‌های خیلی دور بوده است. در یادداشت از تمامیِ کتاب‌ها، علامت جمع را جدا کرده‌ام و قیدهای مرکب چسبیده را با فاصله‌ی کوتاه نوشته‌ام؛ مثل: همان‌طور، این‌گونه و...
از لغزش‌های احتمالی در ویراستاری، رسم‌الخط و تایپ، پیشاپیش پوزش می‌خواهم.
نوع یادداشت‌برداری در همه‌ی موارد «مستقیم» است.
ترتیب چیدن یادداشت‌برداری‌ها در این کتاب، بر اساس تاریخ یادداشت‌برداری‌ها تنظیم شده است، ولی از جلد دوم به‌بعد بر اساس اشتراک موضوعی تنظیم خواهند شد.
کتاب‌های یادداشت‌برداری‌شده که در جلدهای بعدی منتشر خواهند شد شامل تاریخ، جامعه‌شناسی، فلسفه، سیاسی، زبان‌شناسی، شعر، نویسندگی و فرهنگ و هنر می‌باشند. برخی موضوعات مثل ادبیات، تاریخ و سیاسی بیش از دو یا سه جلد هستند. این مجموعه شامل حدود ۱۱۶ تا ۱۲۰ کتاب و مقاله است.
در پایان این کتاب، جلدهای بعدیِ یادداشت‌برداری در موضوع ادبیات معرفی شده‌اند.
امیدوارم این مجموعه بتواند خدمتی به دوست‌داران و محققین این موضوعات، شناخت نسبی به آن‌ها، فرهنگ‌سازی در این موارد و نیز صرفه‌جوییِ وقت و انرژی برای مطالعه‌ی این کتاب‌ها ایفا کند.
تصور کن جهانی به از این را...
س. ع.
۱۸ مرداد ۱۴۰۳
