«روح القوانين (ruhol.qavanin) عنوان ترجمه‌ی فارسی، تهران ۱۳۲۲ ه.ش، اثر معروف مونتسکیو. در فلسفه‌ی سیاسی، نام اصلی کتاب (ل / اسپری د لوا lesprit de la) است و آن نخست، سال ۱۷۴۸ در ژنو به چاپ رسید و در مدت ۲ سال، ۲۲ بار طبع شد.
در این کتاب مونتسکیو انواع حکومت‌هایی را که در تاریخ پدید آمده است، مورد بحث قرار می‌دهد و روابط بین قوانین انسانی و رسوم و عادات و قوانین طبیعت را بررسی می‌کند.
مونتسکیو می‌گوید که ستمگری ناشی از جمع آمدن قدرت است در دست یک فرد؛ چنان‌که در آن زمان در سلطنت لوئی پانزدهم چنین بود.
وی معتقد است که آزادی سیاسی فقط وقتی به‌وجود می‌آید و محفوظ می‌ماند که قوای اجرائیه و مقننه و قضائیه از هم تفکیک شوند. به‌این طریق هر یک از این قوا، سایرین را تعدیل می‌کند و درنتیجه،آزادی حاصل می‌شود.
کتاب روح القوانین یکی از مؤثرترین آثار فرانسویِ دوره‌ی روشنگری بوده است و نه فقط در نزد فرانسویان رواج تمام یافت، بلکه انگلیسی‌ها و مهاجرنشینان امریکا با حرص و ولع تمام آن را می‌خواندند. لهذا می‌توان گفت که این کتاب در متشكل ساختن عواملی که سرانجام منجر به انقلاب امریکا و انقلاب فرانسه شد، مؤثر بود.»
(از دایرة‌المعارف فارسی، به‌سرپرستی غلامحسین مصاحب، جلد اول، ص ۱۱۱۵)
